آنچه در این مطلب می خوانید
آمینو اسید
مقدمه
یکی از اهداف در کشاورزی رسیدن به محصول خوب و با کیفیت است، که برای رسیدن به این هدف باید از جدیدترین و پیشرفته ترین تکنولوژی های نوین کشاورزی استفاده نمود و این کار در نهایت باعث رسیدن به عملکرد و سودآوری بهتر خواهد شد.
آمینواسیدها از اجزای بنیادین در مراحل آغازین سنتز پروتئین ها هستند و در حدود 20 نوع آمینواسید در فرآیندهای سنتز پروتئین ها در سلول درگیر هستند. به طور کلی آمینواسیدها واحدهای تشکیل دهنده پروتئین می باشد و پروتئین ها اساس زیست گیاهی اند و در تبادل کلیه مواد نقش حساسی بر عهده دارند. پروتئین های گیاهی نقش سازندگی و کاتالیزوری اجرا میکنند و در عین حال از مواد ذخیره ای سلول گیاهی هستند.
ترکیبات آمینواسیدی می توانند به عنوان تنظیم کننده های رشد، فعالیت های متابولیکی گیاه را تحت تأثیر قرار داده و روی فعالیت آنزیم های مؤثر در جذب و به کارگیری نیتروژن در گیاه تأثیر می گذارد. اسیدهای آمینه با اثر بر افزایش تحمل به تنش های محیطی، افزایش غلظت کلروفیل و در نتیجه اثر بر فتوسنتز، بر رشد و عملکرد گیاهان تأثیر می گذارد.آمینواسیدها فرم ارگانیک نیتروژن است و مشخص شده است که گیاهان قادرند از اسیدهای آمینه به عنوان منبع نیتروژن نیز استفاده کنند. ترکیبات حاوی اسید آمینه می تواند با افزایش درصد نیتروژن محتوی گیاهی، موجب افزایش پروتئین گردد. از آنجایی که نیتروژن یکی از ساختارهای اصلی اسیدهای آمینه است مصرف آن سبب بالا رفتن درصد پروتئین می شود.
در یک آمینواسید چنانچه عامل آمیدی NH2 که به کربن آلفا متصل است به طرف چپ باشد اصطلاحا اسیدآمینه نوع L (آزاد) است که در سلول گیاهی و جانوری یافت می شود و هرگاه سمت راست باشد نوع D است که بیشتر در دیواره سلولی میکروارگانیسم ها موجود است. آمینو اسید نوع L در مراحل اول و مراحل مورد نیاز رشد بر روی گیاه اسپری می شود. در زمان شروع به رشد، در زمان ریشه زدن و هنگام تشکیل گل، آمینواسید به صورت مستقیم و به سرعت جذب می شود و مسئول متابولیسم گیاه بوده و موجب توسعه و رشد گیاه می شود.
اساسا گیاهان بر خلاف سایر موجودات می توانند توسط عناصر اولیه (کربن، اکسیژن، هیدروژن و نیتروژن) و فرآیند فتوسنتز، آمینواسید بسازند. همه گیاهان برای رشد بیشتر خود نیاز به آمینواسیدها دارند. گیاهان می توانند طی روند طبیعی آمینواسید را سنتز کنند و برای سوخت و ساز از آن استفاده کنند که این مسیر سخت و طاقت فرسا می باشد. در شرایط نامساعد محیطی عمل ساخت آمینواسید دشوار و متوقف می شود
که مصرف اسیدهای آمینه به صورت کود، نیاز ساخت آن را توسط گیاه برطرف می کند و این امکان را به گیاه می دهد که انرژی ذخیره شده خود را صرف رشد بیشتر و بالا بردن عملکرد و کیفیت محصولات نماید.
بنابراین آمینواسیدها به ویژه از نوع L بخشی از این پروتئین ها و فعالیت متابولیکی را دارا می باشند و باعث می شوند گیاه انرژی خود را صرف فتوسنتز و تشکیل سلول و به درست آوردن کربوهیدارت و نیتروژن نکند بنابراین استفاده از یک منبع جداگانه آمینواسید باعث تسریع در رشد و تکثیر سلولی و ایجاد شرایط بهتر برای فتوسنتز گیاهی می شود.
در مجموع آمینواسیدهایی که توسط خود گیاه ساخته می شود با آمینواسیدهایی که به صورت کود در اختیار گیاه قرار داده می شود با یکدیگر در ساختمان خاک و ساختار آن قرار می گیرند و با استقرار آنها در خاک به بهبود ساختار خاک و فلور گیاهی خاک کمک می کند و جذب مواد غذایی خاک توسط ریشه گیاهان آسان تر خواهد شد و حتی در مواردی توزیع مواد غذایی در خاک یکسان خواهد شد و گیاه مواد غذایی را به طور یکنواخت و یکسان از خاک جذب می کند. بنابراین حضور آمینواسیدها برای سوخت و ساز گیاهی، متابولیسم سلولی و همچنین افزایش کیفیت مورد نیاز برای کشاورزی امری ضروری به نظر می رسد.
کاربرد آمینواسیدها به منظور استفاده در تغذیه پایه ای مورد نیاز گیاهان و یا حتی به منظور استفاده در مراحل بحرانی تغذیه گیاهی بسیار متداول می باشند به خصوص در زمانهایی از دوره رشد، که نیاز فیزیولوژیک گیاه به جذب عناصر غذایی جهت انجام فعالیت های متابولیسمی بسیار زیاد است و وجود برخی محدودیت ها، مانع از جذب مواد غذایی از خاک شده و گیاه نمی تواند به مقدار کافی از عناصر غذایی استفاده کند بنابراین در این شرایط اقداماتی همچون اضافه کردن کودهای مورد نیاز هم شاید جوابگوی نیاز گیاه نبوده و استفاده از کودهای حاوی آمینواسید بسیار ضروری و مثمر ثمر خواهد بود.
تحقیقات نشان داده است که آمینواسیدها می توانند به طور مستقیم تاثیر بسیار زیاد و مهمی در فعالیت های حیاتی و ساختارهای گیاهی داشته باشند و جذب آنها از طریق روزنه های گیاهی به صورت محلول پاشی بسیار خوب و مفید می باشد و باعث می شود گیاه مواد مورد نیاز خود را که به صورت همان ترکیبات آمینواسیدی است را بهتر جذب کرده و علاوه بر آن این ترکیبات به سنتز پروتئین کمک خواهد کرد. همچنین محلول پاشی در شرایط استرس زا مانند رطوبت کم در نواحی گرم، دمای پایین و سرمازدگی و خسارت ناشی از آفات و سم پاشی، زمانی که گیاه دچار آسیب شده و یا رشد ناقص داشته می تواند سودمند باشد.
آمینواسیدها اساسا از طریق روزنه ها جذب می شوند و چند ساعت پس از جذب به قسمت های رشد(مریستم) هدایت می شوند. حداقل زمان مورد نیاز جهت جذب اسیدهای آمینه 8 ساعت می باشد. بهترین زمان محلول پاشی قبل از طلوع و یا بعد از غروب آفتاب می باشد چون به دلیل باز بودن روزنههای گیاهی، راندمان نفوذ محلول به درون گیاه افزایش می یابد.غالبا به دلیل اینکه خاک های مناطق ما بیشتر فقیر از نظر مواد آلی هستند و عناصر ریز مغذی به دلیل آهکی بودن خاک به سختی جذب می شوند و حتی با وجود استفاده از کودهای شیمیایی، کیفیت و عملکرد افزایش نخواهد یافت، در این شرایط با استفاده از آمینواسیدها در طول دوران رشد می توان میزان عملکرد را افزایش دارد.
هنگامی که کودی در خاک استفاده می شود به دلایل مختلفی از جمله آبشویی، پیوند با دیگر عناصر در خاک و یا استفاده به وسیله میکروارگانیسم های خاک ممکن است قسمتی یا تمامی آن از دسترس گیاه خارج شود.
از آنجایی که آمینواسیدها خاصیت کلات شدن با عناصر را دارند، استفاده از کودهای حاوی کلات آمینواسید به دلیل حلالیت بالا، به صورت محلول پاشی بسیار مفید خواهد بود. کلات آمینواسید به راحتی از موانع فیزیکی و شیمیایی مختلف عبورکرده و احتمال خطر گیاه سوزی در آن پایین است. یکی از فواید کلات آمینواسید قابلیت تحرک بالای آنها در داخل گیاه است. به این معنی که عناصر کلات شده با آمینواسید به راحتی در گیاه حرکت می کنند و در دسترس گیاه قرار می گیرند.
تاثیر آمینواسید بر روی گیاهان
1- سنتز پروتئین
2- تاثیر بر فتوسنتز گیاهی
3- فعال سازی روزنه های گیاهی
4- نقش موثر بر هورمون های گیاهی
5- ایجاد تعادل بین گیاه و محیط زیست
6- کلات کردن عناصر
7- تقویت سیستم ایمنی گیاه
8- تاثیر بر گرده افشانی و شکل گیری میوه
9- افزایش کمی وکیفی محصول
10- افزایش سرعت رسیدگی محصول
11- افزایش سبزینگی و تولید کلروفیل
12-تسریع در تشکیل و تکوین اندام های گیاهی
13- افزایش دوره ماندگاری محصولات پس از برداشت
14- بهبود فرایند جذب املاح و ریز مغذی های ضروری رشد
15- افزایش مقاومت گیاهان در برابر استرس های و تنش های محیطی
