آنچه در این مطلب می خوانید
گیاه شناسی
از جمله ي مهم ترین گیاهان باغی در ایران می توان به پسته اشاره نمود . پسته، گیاهی نیمه گرمسیري، دوپایه و خزان کننده از خانواده ي آناکاردیاسه ، جنس پیستاشیا و گونه ي پیستاشیاورا است. گیاهان این خانواده به صورت درخت و درختچه هستند. گل هاي نر اواسط تا اواخر فروردین و گل های ماده چند روز بعد به صورت خوشه و بطور جانبي بر روي شاخه هاي يك ساله ظاهر مي شوند که بر اساس شرایط آب و هوایی هر منطقه و زمان ظاهر شدن متفاوت می باشد.
ایران با حدود 368000 هکتار سطح زیرکشت پسته از بزرگ ترین تولیدکنندگان این محصول دردنیا به شمار می آید که حدود 57 درصد آن در استان کرمان و بقیه در استان هاي خراسان رضوي، یزد، خراسان جنوبی، سمنان، مرکزي، قم، سیستان و بلوچستان و اصفهان قرار دارند. مقدار تولید پسته در ایران در حدود250-150هزارتن است.
پسته همانند ساير درختان خزاندار جهت تكميل جوانه گل نياز به سرماي معيني در طول خواب زمستاني دارد. تطابق زمان گل دهي در پسته بين نر و ماده مهم مي باشد. احداث باغ پسته در مناطقي كه از تابستان گرم و خشك طولاني برخوردار مي باشد توصيه مي گردد. درخت پسته به رطوبت هوا و همچنين به رطوبت بالاي خاك حساس بوده و رطوبت نسبي در زمان گل دهي و گرده افشاني باعث كاهش بازده گرده افشاني و در نتيجه كاهش تشكيل میوه می شود. رطوبت محیط در زمان گردافشانی 50-35 درصدمناسب است و نیاز سرمایی به طور متوسط 1000 ساعت تا 7 درجه سانتی گراد است. درخت پسته از 7 تا 9 سالگی به بار می نشیند، این درخت دمای 45 درجه بالای صفر و 25 درجه زیر صفر را تحمل می کند و گیاهی مقاوم به خشکی و کم آبی است.
یکی از جنبه هاي ضعیف مدیریتی در مناطق پسته کاري کشور مدیریت تغذیه و کوددهی باغات یا به طورکلی مدیریت خاك و تغذیه گیاه می باشد. اغلب باغداران پسته کار سالیان متمادي بدون توجه به نیاز خاك و درختان پسته و به طور سنتی به کوددهی در باغات خود پرداخته اند و این مسئله باعث برهم خوردن تعادل عناصر غذایی در خاك و درختان پسته گردیده است که یکی از دلایل مهم عملکرد پایین محصول پسته در بسیاري از مناطق به شمار می آید.
پسته از نظر شکل ظاهری به دو دسته پسته بادامی و پسته فندقی تقسیم می شود. از نظر گیاه شناسی تاکنون 60 رقم پسته در ایران شناسایی شده است، که مهم ترین آنها به شرح زیر است:
ارقام مهم تجاري پسته در استان کرمان اوحدي (فندقی)، کله قوچی، احمد آقایی، اکبري، ممتاز، سفید پسته نوق، امیری، شستی و جندقی می باشند که بیش از 95 درصد کل پسته کاري ایران را شامل می شوند.
ارقام مهم تجاري دیگر در سایر مناطق ایران به شرح زیر است. در استان سمنان ارقام خنجري دامغان، عباسعلی و شاهپسند، در استان خراسان رضوي ارقام بادامی سفید، پسته قرمز و دانشمندي در استان قزوین ارقام کله بزي، شمشیری و کال خندان و در استان یزد ارقام حاج عبدالهی، بادامی اردکان از ارقام مهم و تجاري می باشند.
خواص و کاربرد پسته
مغز پسته ماده ای انرژی زا وسرشار از مواد پروتئینی، چربی ها، ویتامین ها و املاح است. مغز پسته دارای 22-18 درصد پروتئین، 16-15 درصد قند، 60-50 درصد چربی، 2/2 درصد سلولز، 3 درصد خاکستر و 6-5 درصد رطوبت است. مغز پسته در تقویت حافظه، قلب و معده بسیار موثر و مفید است. جوشانده برگ و پوست درخت پسته در درمان بیماری های پوستی موثر است.
شرایط اقلیمی
به طور معمول درختان پسته در ارتفاع 2000-900 متری از سطح دریا قرارگرفته اند. درختان پسته درمقایسه با سایر درختان میوه و اکثر گیاهان زراعی مقاومت زیادي به کم آبی وشوري خاك ازخود نشان می دهند . ریشه اصلی درخت پسته داراي رشد محوري وعمودي است وگاهی تاعمق بیش از 6 متر در خاك نفوذ می کند. محققین افزایش رطوبت نسبی در زمان گل دهی وگرده افشانی را عامل مختل شدن گرده افشانی و درزمان رسیدن میوه باعث گسترش بیماري هاي قارچی می دانند.
خاک مناسب
قبل از هر اقدامی براي کشت پسته و هر محصول دیگر و همچنین اعمال مدیریت در باغ هاي موجود باید خصوصیات ظاهري یا شکل شناختی (مورفولوژیکی)، فیزیکی و شیمیایی خاك محل مورد نظر مطالعه گردد. به این منظور اقدام به حفر پروفیل به عمق 2 متر می شود به طوري که بتوان در این پروفیل نیمرخ عرضی خاك را به طور کامل مشاهده نموده و لایه هاي مختلف خاك را شناسایی نمود. در پروفیل حفر شده باید خصوصیات ظاهري خاك مانند ضخامت و ترتیب لایه هاي خاك، بافت، ساختمان، گچ، آهک، استحکام، خلل و فرج و وجود احتمالی لایه هاي سخت و… مورد توجه و بررسی قرار گیرد. همچنین تعیین عمق تراکم ریشه هاي ریز در پروفیل حائز اهمیت است چون در مدیریت کوددهی، حفر چالکود و عمق آن کاربرد دارد. بسته به خصوصیات خاك و مدیریت آبیاري، ریشه هاي اصلی پسته تا عمق بیش از 2 متر نیز نفوذ می کنند ولی معمولاً ریشه هاي ریز یا مویین که نقش اصلی را در جذب آب و عناصر غذایی دارند، عمق نفوذ بیش از یک متر ندارند.
در مناطق پسته کاري ایران بهترین محصول در بافت شنی لومی که یک بافت متوسط به حساب می آید تولید می شود. در بافت هاي سنگین تر خاك مثل لوم رسی سیلتی و حتی لوم رسی نیز محصول مناسبی تولید می شود و این به علت وجود زهکش هاي طبیعی (یک لایه شنی در عمق 1 تا 2 متر) بوده که توانسته سنگینی بافت خاك را تا حدي تعدیل نماید. مناسب ترین خاك براي کشت و پرورش پسته از نظر عمق، خاك هاي عمیق همراه با بافت یکنواخت و با حداقل لایه بندي می باشد. چنین خاك هایی معمولاً داراي نفوذپذیري مطلوب، توام با ظرفیت نگهداري نسبتاً زیاد آب و مواد غذایی به همراه تهویه مناسب براي ریشه هاي گیاه خواهد بود. به طور کلی درختان پسته خاك عمیق و با بافت سبک تا متوسط را بیشتر می پسندند.
سنگریزه زیاد از عوامل محدود کننده کشت و رشد مناسب پسته به شمار می آید . مقدار سنگریزه کمتر از 25 درصد مناسب به نظر میرسد. شوري خاك(EC) باید کمتر از 8 دسی زیمنس بر متر باشد. نسبت جذب سدیم (SAR) باید از 15 کمتر باشد. بهترین اسیدیته (pH) خاك 5/6 تا 7 (خنثی) می باشد. ولی با توجه به آهکی بودن اغلب خاك هاي مناطق پسته کاري اسیدیته خنثی تا کمی قلیایی می تواند مناسب باشد.
بالا بودن نسبت کلسیم به منیزیم و میزان پتاسیم قابل جذب خاك، در دراز مدت امتیاز مثبتی براي کشت پسته محسوب می گردد . مقدار گچ و آهک زیاد از عوامل محدودکننده براي رشد اکثر گیاهان می باشد. در مورد آهک باید گفت که به دلیل منشاء آهکی اغلب خاك هاي کشور ما، مقدار آهک معمولاً در خاك بالاست و به همین دلیل اگر درصد آهک کمتر از 20 درصد باشد مناسب به نظر می رسد.
عملیات کاشت داشت برداشت
روش های کاشت پسته
1- در محل اصلي به صورت بذر و پيوند آن
2-كاشت در كيسه هاي پلاستيكي در محيط خزانه و سپس انتقال به زمين اصلي
زمان کاشت به صورت بذر، در نیمه دوم اسفند تا اواسط فروردین ماه به عمق 3-2 برابر طول بذر می باشد.
برای كاشت و انتقال نهال در زمين اصلي نهال هاي گلداني را با توجه به دوره رشد 3 الي 4 ماه بعد از كاشت بذر در اوايل فصل تابستان به زمين اصلي انتقال مي دهيم. به منظور كاشت درختان پسته معمولا فاصله 3 تا 4 متر بين درختان و 4 تا 6 متر بين رديف ها توصيه مي شود.
نیاز رویشی و زایشی
عدم شناخت رقم از نظر زمان گل دهی، میزان و زمان رسیدن محصول و درصد پوکی و خندانی می تواند خسارت جبران ناپذیري در احداث یک باغ پسته به وجود آورد. کشت ارقام زود گل در مناطقی که با سرماي دیر رس بهاره همراه است می تواند سبب سرمازدگی بهاره شود. همچنین کشت و کار ارقام دیر رس در مناطقی که با باران هاي تابستانه و یا بارش زود هنگام فصل پاییز همراه است می تواند قبل از برداشت محصول سبب افزایش رطوبت محیط و احتمال آلودگی محصول پسته شود.
نیاز آبی
عناصر غذایی در صورتی براي گیاهان قابل جذب هستند که در خاك به صورت محلول درآیند. بنابراین فراهم شدن آب براي گیاه علاوه بر رفع نیاز درختان به آب، نقش اساسی در دسترسی آنها به عناصر غذایی ضروري دارد. هدف اصلی از مدیریت مناسب آبیاري، تامین مقدار کافی رطوبت خاک در طول فصل جهت رشد درختان می باشد.
درختان پسته از نظر مقاومت به خشکی شهرت داشته و قادرند با مقادیر آب خیلی کم نیز زنده مانده و محصول متوسطی تولید کنند. مقاوم بودن درختان پسته به این معنی نیست که آنها جهت تولید محصول اقتصادي و مناسب نیاز به آب کمی دارند. در مقابل، مشخص شده است که درختان بالغ پسته آب را بیش تر از بسیاري از درختان میوه به مصرف می رسانند. اگر درختان پسته در طول دوره هاي حساس به کم آبی با میزان کمتر از نیاز واقعی خود آبیاري شوند، اثرات منفی بر روي فرآیندهاي درونی درخت خواهد گذاشت و تحمل درختان پسته نسبت به خشکی به توانایی آنها در زنده ماندن در شرایط خشکی گفته می شود ولی در شرایط آبیاری با میزان کم، قادر به رشد سریع با محصول با کیفیت نیست.
نیاز آبی درختان بارور پسته در هشت ماه فصل رشد (از ابتداي فروردین تا پایان آبان)، درمناطق مختلف پسته کاري کشور، حدود 750-700 میلی متر می باشد. این میزان جذب آب توسط درختان پسته، در روش آبیاري سطحی (غرقابی) رایج در منطقه که در آن کل سطح باغ خیس شود، معادل حجم آب 7500-7000 متر مکعب در هکتار خواهد بود.
انتخاب دوره آبیاري درختان بارور پسته به عواملی نظیر بافت خاك، میزان تبخیر و تعرق، شوري آب وخاك، روش آبیاري، سن درخت و میزان آب در دسترس بستگی دارد.
آبیاري گیاه پسته در دوران نهالی (سال هاي اول و دوم کشت) و در روش آبیاري غرقابی، با دوره آبیاري 7 روز انجام می گیرد. از سال سوم تا حدود 9 سالگی که تقریبا شروع محصول دهی اقتصادي بوده دوره آبياري 14 تا 20 روز يكبار و در عنوان درخت بارور ، دوره آبیاري 25 تا 35 روز یکبار بسته به نوع بافت خاك اعمال می گردد. البته در صورت محدودیت منابع آبی، دوره آبیاري 30 تا 40 روز نیز براي درختان بارور پسته در روش آبیاري غرقابی قابل توصیه می باشد.
در روش آبیاري قطرهاي، نهال ها در ابتدا یک روز در میان آبیاري می شوند. از سال دوم به تدریج دوره آبیاري به 7 روز افزایش یافته و این روند تا 3 سالگی ادامه می یابد. از سال چهارم به بعد دوره آبیاري به 15-10 روز یکبار بسته به نوع خاک رسیده و به همین صورت برای یک درخت بالغ ادامه می یابد.
پیوند درختان پسته
بهترين نوع پيوند، پيوند لوله اي و شكمي بوده كه بسته به ميزان رشد درخت در سن (2 تا 3 سالگي به همراه قطور شدن شاخه اصلي) انجام مي گيرد. در اسفند ماه نهال هاي3-2 ساله پسته در زمين اصلي سربرداري (هرس)مي شوند. پس از رشد جوانه هاي جانبي، بسته به نوع آرايش تنه درخت3-1 شاخه جانبي بر روي پايه اصلي نگهداري شده و سایر شاخه ها حذف و بر روی شاخه های فصل جاری (باقی مانده) درختان پسته دو تا سه ساله در ماه خرداد عملیات پیوند را انجام می دهند.
گرده افشانی درختان پسته
درخت پسته دوپایه است، یعنی گل های نر روی یک درخت و گل های ماده روی درخت دیگر به وجود می آید.گرده افشاني و لقاح از درخت نر به ماده فقط توسط باد صورت مي گيرد. باغداران باید سعی کنند نسبت بین درختان نر و ماده در باغ رعایت شود. نسبت آن 1 درخت نر به ماده 9 الی 15 درخت است كه بستگي به نوع باغ دارد و درختان بايد در مسير باد غالب منطقه باشد چون گرده افشانی به صورت آزاد و به وسیله باد صورت می گیرد.
مهم ترين مشكل توسعه درختان پسته مربوط به گرده افشاني و پرشدن مغز مي باشد، به همين منظور بايد از ارقام تجاري پيوندي ماننداحمدآقايي و اكبري كه عملكرد مناسب دارند به همراه درختان چند منظوره گرده زا نر به تعداد مناسب با پيوندك گيري از باغ مادري صورت گيرد. پس بهتر است با توجه به تقسیم دانه های گرده به سه دسته زودرس، میان رس و دیررس، از هر سه نوع درخت نر در باغ کاشته شود تا درصد پوکی دانه های پسته کمتر شود. يكي از علت هاي مهم كاهش محصول باغات پسته ناكافي بودن تعداد درختان گرده دهنده مي باشد. حداكثر فاصله درخت نر گرده دهنده و درختان ماده پسته 20 متر باید در نظر گرفته شود.
هرس پسته
به کلیه عملیاتی که بر روی درختان بارده و به منظور قطع قسمت یا تمام شاخه های درخت انجام می شود هرس باردهی می گویند .هرس باردهی پسته شامل هرس تنک شاخه، هرس سربرداری و حذف پاجوش و شاخه های خشکیده می باشد. در بیش از 90 درصد باغ های پسته ایران هرس شکل(فرم) انجام نمی شود. هرس فرم در درختان پسته باعث به وجود آوردن شاخه های بارده قوی و اسکلت مناسب می باشد. بیشتر باغداران درخت پسته را به شیوه سنتی و بدون شکل خاصی پرورش می دهند. در این روش هرس اولیه به گونه ای انجام می شود که انشعاب های اصلی تنه از نزدیک خاک باشد و درخت خیلی بلند نشود تا برداشت پسته آسانتر انجام پذیرد. هرسی که اکنون در باغات پسته انجام می گیرد بیشتر برای حذف شاخه های خشک و آلوده به آفت است.
مصرف کود های شیمیایی
علائم کمبود و پیش بود نیتروژن
علائم کمبود نیتروژن در اوایل فصل رشد به صورتی است که برگ هاي پائینی درخت کم رنگ تر، ریزتر و همراه با کاهش سطح برگ و کاهش رشد شاخه و تاج درخت می باشد و در پائیز برگ هاي پیر زردتر بوده و زودتر از معمول می ریزند. کمبود نیتروژن در اوایل فصل موجب زردي برگ سرشاخه ها، رگبرگ ها و دمبرگ ها، کاهش رشد، کوچکی برگ ها و باریک ماندن شاخه هاي تازه رشد کرده گردیده و در اواخر فصل موجب کم مغز شدن و سبکی دانه ها می گردد. در شروع مغز رفتن پسته، در صورت تامین نشدن نیتروژن مورد نیاز درختان پسته، برگ هاي اطراف خوشه هاي پسته زرد خواهد شد .
در کاربرد مقادیر زیاد نیتروژن، اولین اثر آن ریزش زودتر از معمول برگ ها در پاییز می باشد . سپس درختان توان زیادي در رشد سبزینه اي مجدد پیدا می کنند. برگ ها ممکن است در اثر رشد بیش از حد، حلقه اي شده و به دور خود بپیچند، خروج شیره گیاهی از نوك میوه ها که این شیره گیاهی، پس از این که در معرض هوا قرار گیرد، به تدریج سیاه می شود.
علائم کمبود فسفر
در صورت کمبود این عنصر در گیاه، برگ سرشاخه ها ارغوانی و برگ ها به تدریج می ریزند، ساقه ها باریک شده و فاصله میان گره ها زیاد می گردد. برهنه شدن درخت و محدود شدن رشد ریشه نیز از دیگر علائم کمبود می باشد . دیر باز شدن جوانه ها و برگ هاي سبز رنگ پریده نیز از کمبود فسفر می تواند ناشی گردد. شاید بارزترین نشانه کمبود فسفر سبز تیره شدن رنگ برگ هاي پیر باشد.
علائم کمبود پتاسیم
در صورت کمبود این عنصر در گیاه، برگ ها، کم رنگ و حاشیه آنها به سمت بالا پیچیده و قسمت زیرین آن به رنگ قهوه اي، خاکستري یا مسی در می آید. این علائم ابتدا در برگ هاي پیرتر ظاهر می شود و از نوك برگ ها شروع گردیده و کم کم حاشیه ها را فرا می گیرد. سپس به طرف قسمت هاي داخلی برگ و رگبرگ میانی پیش می رود. برگ هایی که کمبود پتاسیم دارند حاشیه سوختگی قهوه اي را نشان میدهند بعضی مواقع زیاد بود عناصري مثل سدیم و حتی کلسیم و منیزیم می تواند باعث کمبود پتاسیم در گیاه گردد و اجازه ندهد که پتاسیم نقش خود را در گیاه به خوبی ایفا نماید.
علائم کمبود کلسیم
در خاك، کلسیم در ارتباط با منیزیم و سدیم بررسی می شود و فاکتور نسبت جذب سدیم (SAR) و همچین نسبت کلسیم به منیزیم(Ca/Mg ) مشخص کننده وضعیت این عنصر در خاک می باشد. به طور کلی نسبت جذب سدیم کمتر از 15 و نسبت کلسیم به منیزیم بیشتر از یک در محلول خاک نشان دهنده وضعیت نسبتا مناسب کلسیم در خاک می باشد. در گیاهان مبتلا به کمبود کلسیم برگ هاي جوان و نزدیک انتهاي شاخه به شکل چروکیده و کج درآمده و نوك برگ ها و حاشیه آنها به طرف بالا و یا پائین لوله می شود.
علائم کمبود منیزیم
کمبود آن در گیاه سبب کاهش مقدار کلروفیل و در نتیجه کند شدن رشد گیاه می شود. ظهور رنگ زرد بین رگبرگ ها در برگ هاي مسن گیاه از علائم کمبود آن به شما ر می رود.
علائم کمبود آهن
در صورت کمبود، سبزینه به مقدار کافی در سلول هاي برگ تولید نمی شود و برگ ها رنگ پریده به نظر می آیند ابتدا فاصله بین رگبرگ ها زرد می شود و با شدت یافتن کمبود تمام سطح برگ زرد می شود. علائم زردي ابتدا در برگ هاي جوان و قسمت هاي بالاي گیاه ظاهر شده و با پیشرفت کمبود تمام گیاه را فرا می گیرد.
جهت رفع کمبودآهن می توان از یکی از دو راه کاربرد خاکی و محلول پاشی یا هر دو استفاده نمود. در صورت مشاهده کمبود دو یا سه بار محلول پاشی کلات (Fe-EDTA)با غلظت 5/1در هزار در اردیبهشت و خرداد ماه بسته به شدت کمبود می تواند برطرف کننده کمبود باشد . همچنین کاربرد 100-50 گرم آهن با بنیان EDDHA یا 250 گرم سولفات آهن به ازای هر درخت جهت کاربرد خاکی یا به صورت جای گذاری موضعی(چالکود) همراه با مواد آلی در منطقه فعالیت ریشه پیشنهاد می شود.
علائم کمبود روی
روي در مرحله گرده افشاني و جوانه زدن دانه هاي گرده نقش اصلي را ايفاء نموده و موجب تسريع در رشد لوله گرده شده و در نتيجه امكان لقاح و تشكيل ميوه را افزايش مي دهد. علائم کمبود روی در اوایل فصل رشد گیاهی، به خصوص اگر کمبود شدید باشد ظاهر می شود. اولین تاثیر این کمبود تاخیر در باز شدن جوانه هاي رویشی و زایشی درخت است که احتمالاً ممکن است تا یک ماه به تاخیر افتد. وقتی جوانه هاي رویشی باز شدند برگ هاي انتهایی درخت کوچک و نکروزه می شوند و به صورت کلاف هاي ریز برگ در می آید. در مواردي که کمبود روي خیلی شدید باشد، خشک شدن سرشاخه ها نیز پدید می آید و میوه پسته نیز روي شاخه هاي درخت آشکارا کوچک و قرمزتر از میوه سالم دیده می شود. به علت پویایی محدود روي در گیاه، اغلب نشانه هاي کمبود آن در بافت هاي جوان به چشم می خورد.
علائم کمبود مس
علائم کمبود مس در پسته در اواسط تابستان با سوختگی برگ نزدیک سرشاخه ها آغاز می گردد و چنانچه پیشرفت آن شدید باشد برگ درختان می ریزد و برگ هاي نارس نیز نوك سوخته شده و به شکل قلب در می آیند و شاخه هاي بالایی درخت به شکل عصا به سمت پایین می تابند.با نظر کارشناسان و تفسیر نتایج تجزیه خاك و برگ می توان با مصرف خاکی یا محلول پاشی به رفع کمبود مس پرداخت. بسته به شدت و نوع کمبود 100-50 گرم سولفات مس بنیفر به ازاي هر درخت به روش چالکود در زمستان به صورت مصرف خاکی می توان استفاده نمود.همچنین براي محلول پاشی، استفاده از سولفات مس بنیفر با غلظت 1-2 در هزار همراه با 2 کیلوگرم اوره در اردیبهشت ماه پیشنهاد می گردد.
علائم کمبود بور
در مناطق پسته کاري بعضی مناطق کمبود و مناطق بیشتري زیاد بود را نشان می دهندو این هم فقط با تجزیه آب، خاك، برگ تعیین می شود. از علائم ظاهري کمبود بور پیچیده شدن حاشیه برگ ها، تغییر شکل برگ به صورت فنجانی در اردیبهشت ماه، پوکی محصول و عدم خوشه بندي مناسب را می توان نام برد. سوختگی حاشیه برگ ها از علائم زیادبود و مسمومیت بور به شمار می آید. بور در فعاليت هاي زايشي، گرده افشاني نقش ايفاء مي نمايد. در صورت تشخیص کمبود بور می توان از مصرف خاکی و محلول پاشی اسید بوریک بهره برد. برای مصرف خاکی 100-50 گرم به ازای هر درخت در زمستان به صورت چالکود و برای محلول پاشی با غلظت 4-3 در هزار در اواخر دوره استراحت گیاه(پس از برداشت یا اواخر اسفند ماه) و هنگام تورم جوانه و اردیبهشت و خرداد ماه پیشنهاد می گردد.
شوری و اثرا آن بر روی درخت
سوختگی نوك و حاشیه برگ ها نیز از علائم شوري در بافت هاي گیاهی می باشد ( مشابه کمبود پتاسیم) .در اثر شوري نوك میوه ها سیاه شده و از آنجا شیره گیاهی تراوش می کند .آثار طولانی مدت شوري به صورت سیاه و خشک شدن کل میوه بروز می کند. افزایش شوري در ناحیه ریشه درختان ممکن است سبب رشد ناکافی شاخه ها،آفتاب سوختگی و چروکیدگی مغز گردد.
کوددهی و نیاز غذایی پسته
گیاه پسته نیز مانند سایر گیاهان براي رشد و تولید مطلوب به عناصر غذایی مختلف کم نیاز و پرنیاز احتیاج دارد. این عناصر علاوه بر تامین رشد گیاهی، روي مقاومت درخت به خشکی، شوري، آفات و بیماري ها و خواص کیفی و کمی میوه اثر دارد و همچنین روي عکس العمل گیاه به نوسانات دمایی و عوامل محیطی مختلف و باردهی آن در دراز مدت تاثیر می گذارد. بنابراین براي رسیدن به حداکثر عملکرد و بالا بردن کمیت و کیفیت محصول لازم است تا میزان دقیق عناصر مورد نیاز تعیین گردد. بنابراین جهت توصیه هاي مناسب کودي در باغ هاي پسته انجام آزمایش برگ و تفسیر نتایج تجزیه آن به همراه آزمایش خاك امري ضروري و اجتناب ناپذیر است و این امر براي رسیدن به حداکثر عملکرد و بالا بردن کمیت و کیفیت محصول لازم است تا میزان دقیق عناصر مورد نیاز تعیین گردد.
بیشتر پسته کاران هر 2 سال یکبار مقدار 30-20 تن کود حیوانی برای هر هکتار باغ پسته مصرف می کنند و متوسط مصرف کودهای شیمیایی ازت، فسفر و پتاسیم هر کدام به مقدار 250 ، 250 و 150 کیلوگرم در هکتار است. برای دادن کود شیمیایی در دوطرف درخت پسته شیارهایی ایجاد می کنند و کود را در آن می ریزند و روی آن را با خاک می پوشانند.
در زمان رشد اوليه نهال بايد با كود اوره استفاده شود تا نهال رشد رويشي مناسبي داشته باشد. كمبود آن، رشد، باروري و توليد محصول را محدود مي سازد. كود ازته مصرفي در باغات پسته در 3 نوبت اواخر اسفند يا اوايل فروردين ، 10تير لغايت 31 تير و اواخر مرداد(در زمان مغز رفتن) مصرف شوند بازدهي بالاتري مي توانند داشته باشند.
در باغات فاقد پتاسيم درخاك هاي با بافت سنگين و رسي ميبايستي مقادير زيادي از كودهاي پتاسه درون شيار كودي مصرف شود. محلول پاشي با كودهاي حاوي درصد بالاي پتاسيم و همچنين كاربرد كودهاي پتاسه محلول در آب همراه با آب آبياري در زمان پر شدن مغز مي باشد.
مصرف خاکی 250-200 گرم سولفات روي بنیفر به ازاي هر درخت به صورت چالکود به همراه کود حیوانی در زمستان در باغات دچار کمبود، همچنين محلول پاشي3- 2 در هزار سولفات روي پس از برداشت و اواخر اسفند ماه وهنگام تورم جوانه ها و در اردیبهشت و اوايل خرداد ماه در باغات پسته توصيه مي گردد.
جهت رفع کمبود منگنز در درختان پسته مصرف 150-100 گرم سولفات منگنز به ازای هر درخت به صورت چالکود، در زمستان در عمق تراکم ریشه و محلول پاشی با غلظت 3-2 در هزار در اردیبهشت ماه، بسته به شدت کمبود 2 یا 3 بار به فاصله 20-14 روز پیشنهاد می شود.
در مناطق پسته کاري باغداران سالیان زیادي از کودهاي شیمیایی محدودي (بیشتر ازته و فسفره) استفاده نموده و نسبت به عناصري مانند پتاسیم، آهن، روي، منگنز، مس و حتی کلسیم بی توجه بوده اند. این مسئله پیامدهایی به دنبال دارد. از جمله آنها می توان به مسئله تخلیه خاك ها خصوصا در باغات با سنین بالا، از بعضی از عناصر مانند پتاسیم و عناصر کم نیاز، تجمع زیاد عنصري مانند فسفر خصوصاً در سطح خاك باغ هاي پسته و به هم خوردن تعادل عناصر غذایی اشاره نمود. نتیجه عدم تعادل عناصر غذایی پسته علاوه بر کاهش عملکرد، تشدید سال آوري، کاهش کیفیت پسته شاهد بروز علائمی از جمله سرخشکیدگی درختان پسته، شیوع ریزبرگی در باغ هاي پسته، عارضه لکه پوست استخوانی، زردي درختان پسته، کم بودن تعداد دانه در خوشه پسته و ریزش خوشه و برگ هستیم. بنابراین استفاده از کودهای میکروکامل بنیفر و کود مخصوص چالکود بنیفر دراواخر اسفند ماه به روش چالکود توصیه می گردد.
عملیات برداشت
زمان رسيدن ميوه و روش برداشت
پسته را زمانی می چینند که 80-70 درصد پوست اولیه از پوست سفید و کرم رنگ چوبی به آسانی جدا شود و همزمان با قطع تدريجي، رنگريزه هاي سبزينه به رنگ بنفش و سرخ تغيير يابد. زمان برداشت با توجه به رقم آن از شهریور آغاز و تا اوایل آبان ادامه می یابد. پس از رسيدن محصول، برداشت آن باید بوسيله دست سريعاً انجام گيرد. در مرحله پس از برداشت اقدامات مانند پوست گیری-جداکردن پسته های خندان-جداکردن پسته های پوک-خشک کردن پسته صورت می گیرد.
