آنچه در این مطلب می خوانید
گیاهان برای رشد خود به 16 عنصر غذایی نیاز دارند . هیدروژن و اکسیژن و کربن از طریق آب و هوا تامین میشود و بقیه عناصر غذایی پر مصرف شامل نیتروژن، فسفر ، پتاسیم ،کلسیم ، منیزیم و گوگرد و عناصر کم مصرف شامل آهن ، روی ، منگنز ، مس ، بور و مولیبدن میشود که درصدی از گیاه را تشکیل میدهند .
لازمه قابل استفاده بودن این 13 عنصر غذایی حضور فعال آنها در محلول خاک به مقدار مطلوب می باشد . البته غلظت عناصر غذایی در محلول خاک میتواند در حد کمبود و یا در حد سمیت باشد.
نیاز غذایی محصولات کشاورزی به عناصر غذایی متنوع بوده و گیاهان اصولا کم و بیش به 16 عنصر غذایی نیاز دارند . درصورتی که گیاهی با کمبود مواجه باشد باید این کمبود با در دسترس قراردادن آن عنصر تامین گردد.
چنانچه عناصر مختلف مورد نیاز یک گیاه به مقادیر مختلف در دسترس باشند ، میزان رشد گیاه را عنصری تحت تاثیر قرار خواهد داد که در محیط به میزان حداقل باشد. درجه اثر بخشی عناصر غذایی در عملکرد متفاوت بوده و با توجه به نقش هر یک از عناصر غذایی، عملکرد تحت تاثیر قانون بشکه است. به طورکلی عملکرد هر گیاه تابع غلظت آن عنصر غذایی است که مقدار آن حداقل است.
یکی از نتیجه های علوم کشاورزی قانون لیبیک یا حداقل بشکه است. قانون لیبیک به عنوان قانون حداقل مطرح است. بر اساس این نظریه رشد گیاه تنها تحت تاثیر عاملی است که در حداقل قرار دارد.(حد پایین عناصر غذایی)
قانون شلفورد
در قانون حداقل پارامترهای محیطی به یک بشکه تشابه میکنند که دیواره آن از الوارهایی با ارتفاع متفاوت ساخته شده است . هر الوار مشابه یک پارامتر محیطی عمل میکند که کوتاه ترین الوار، ظرفیت بشکه را تحت تاثیر قرار میدهد . ولی در قانون شلفورد میگوید هر عنصر یا پارامتر محیطی که از حد تحمل و بردباری گونه فراتر رود، باعث توقف رشد خواهد شد.
رشد گیاه به فاکتورهای متعددی بستگی دارد و میزان دسترسی گیاه به این فاکتورها متفاوت است مثلا ممکن یک فاکتور در زمان خاصی نسبت به بقیه محدود باشد. این قانون بیان میکند که رشد گیاه فقط توسط کل منابع در دسترس صورت نمیگیرد بلکه فاکتورهای محدود کننده همان منابعی است که به میزان بسیار کم مورد نیاز گیاه هستند و تعیین کننده رشد میباشند.( رشد گیاه فقط با محدود ترین فاکتور تعیین میشود.)
قانون لیبیک
برای توضیح این قانون از تصویر یک بشکه کمک گرفته شده است که به آن قانون بشکه لیبیک گفته میشود . گنجایش یک بشکه به طول الوارهای آن بستگی دارد و کوتاه ترین چوب الوار تعیین کننده گنجایش بشکه میباشد. عوامل رشد گیاه این قانون حداقل ، الوارهای بشکه هستند که در صورتی که یک عدد الوار بشکه در حداقل باشد پتانسیل تولید محصول تحت تاثیر همان میزان حداقل قرار میگیرد . رشد گیاه توسط مواد مغذی که کمترین مقدار قابل دسترس را دارد محدود میشود . در صورتی که کمبود مواد مغذی برطرف گردد، کوتاه ترین چوب بشکه بلندتر میشود و گنجایش بشکه افزایش می یابد.
مفهوم قانون حداقل بشکه
به طور کلی رشد گیاه تابع فاکتوری است که در حداقل قرار دارد و کم و زیاد شدن آن عامل باعث کم و زیاد شدن رشد خواهد شد . تا زمانی که یک عامل تاثیر گذار در رشد گیاه در حداقل باشد، عوامل دیگر در رشد تاثیر زیادی ندارند.
در این قانون یک عامل رشد که محدود کننده ترین عامل به شمار می رود تعیین کننده مقدار عملکرد میباشد . پاسخ عملکرد به این عامل رشد به صورت خطی است که به بیان دیگر قانون حداقل میباشد. از آنجایی که رشد گیاه به ترکیب متعادل و مطلوب عوامل موثر در رشد گیاه بستگی دارد. عدم توازن هر عامل نسبت به سایر عوامل باعث کاهش رشد گیاه میشود.
همانطور که در این محتوای آموزشی اشاره شد رعایت برخی نکات بسیار ساده باعث افزایش بهره وری و کاهش هزینه های زراعت و باغداری شما خواهد شد که نیازمند داشتن دانش در این حوزه است. البته این کار سختی نیست چون متخصصان بنیفر شاپ همیشه پاسخگو سوالات شما هستند. کافیه با ما در تماس باشید.
