کود نیترات کلسیم Ca(NO₃)₂ بنیفر یک نوع نمک سفید رنگ بدست آمده از کلسیم است که حاوی 15% ازت نیتراته و26 % کلسیم و کاملا محلول درآب می باشد. این کود جهت تأمین کمبود نیتروژن و کلسیم مورد استفاده قرار میگیرد و به دلیل جذب آسان و سریع به خوبی عوارض ناشی از کمبود کلسیم را برطرف میکند. نیترات کلسیم 26% بینفر از محصولات با کیفیت و درخشان شرکت نو بهاران شیمی سپاهان می باشد که یک منبع خوب کلسیم برای گیاهان و درختان شماست.

نیتروژن و کلسیم از عناصر پرمصرف برای گیاهان بوده و کود های حاوی این دو عنصر منبع اصلی تأمین ازت محصولات باغی و زراعی در زمین کشاورزی است بنابراین جذب کاتیون های پتاسیم، کلسیم و منیزیم را بیشتر میکند و مناسب برای دوره رسیدگی محصول می باشند.

یکی از ویژگی های مهم کود نیترات کلسیم بنیفر نسبت به سایر کودها این است که به مقدار زیاد جذب ریشه گیاه می شود و مقدار کمی به صورت جذب سطحی، جذب خاک میشوند و منجر به رشد سریع و قابل پیش بینی در گیاه میگردد.

در خاکهای آهکی، کربنات کلسیم کانی غالب کلسیم در خاک است. دلیل استفاده زیاد از کود نیترات کلسیم بنیفر این است که کربنات کلسیم موجود در خاک غیرقابل حل در آب است و گیاه نمیتواند کلسیم را از خاک تامین کند ولی نیترات کلسیم بنیفر توانایی حل شدن در آب را دارد و گیاه میتواند نیاز خود را از طریق این کود برطرف کند. نیترات کلسیم بنیفر کاملا محلول در آب بوده و به روشهای مختلف همچون محلول پاشی و کود آبیاری قابل استفاده می باشد.

همچنین وجود نیتروژن در کود نیترات کلسیم بنیفر میتواند به تنظیم فعالیت های آنزیمی در گیاه، ساخت و تجمع پروتئین ودر نهایت بهبود کیفیت محصول کمک کند. غلظت بالای ازت تاثیر زیادی در شیوع عوارض کمبود کلسیم دارد. همچنین نسبت ازت به کلسیم در وزن خشک میوه سیب بایستی مابین 10 تا 30 باشد و زمانی که این نسبت 10 است تقریبا هیچ عارضه ای دیده نمی شود ولی وقتی این نسبت 30 باشد عوارض فیزیولوژیکی دیده میشود.

کود نیترات کلسیم بنیفر محصولی با کیفیت از تولیدات شرکت نوبهاران شیمی سپاهان می باشد.

کلسیم چیست؟

کلسیم ، پنجمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین (متوسط غلظت 6/3 درصد) و یکی از عناصر ضروری در تغذیه گیاهی است. کلسیم اولین عنصر غذایی از نظر فراوانی در برگ و دومین عنصر از نظر فراوانی در پوست میوه مرکبات است که بخش زیادی از این کلسیم در دیواره سلولی قرار دارد. در درون سلول، کلسیم بیشتر در شبکه آندوپلاسمی و کلروپلاست وجود دارد. افزایش میزان کلسیم در طی دوره رشد گیاه موجب افزایش محتوای کلروفیل برگ میشود. کاهش مقدار کلسیم در برگ ها، پیری و تخریب کلروفیل را تسریع میکند که در نتیجه باعث نکروز شدن بافت میشود. افزایش میزان کلروفیل برگ باعث می شود تا گیاه فرایند فتوسنتز بهتری داشته و مقدار کربوهیدرات تولید شده در گیاه افزایش کند که به معنای افزایش عملکرد نهایی تلقی میشود.

کلسیم در تعادل با دیگر عناصر غذایی، بیشترین تاثیر را در رشد درختان میوه دارد. همچنین برای پایداری دیواره سلولی و استحکام غشای پلاسمای سلول ضروری است.مهمترین نقش کلسیم در گیاهان، تقویت استحکام دیواره سلولی و تنظیم نفوذپذیری غشاء سلولی است.این امر باعث پایداری بیشتر گیاه و محصول شده، عمر انبارداری محصول را نیز افزایش می دهد و از طرف دیگر مقاومت به نفوذ میکروارگانیسم های پاتوژنیک و تحمل به تنش های زنده را افزایش می دهد.

مکانیسم جذب کلسیم

کلسیم به شکل کاتیون دوظرفیتی Ca +² جذب و توسط آوندهای چوبی به اندام هوایی منتقل میشود و در آوندهای آبکش غیرمتحرک است. نتایج تحقیقات نشان داده که بافت های در حال توسعه، نیاز فوری و پایدار به کلسیم دارند، کلسیم در شیره آوندچوبی توسط جریان تعرق به سمت اندام هوایی و برگ منتقل میشود. گیاهان و درختان کلسیم را از طریق سیستم تعرق در خود جذب میکنند و کلسیم به نقاطی میرود که تعرق بیشتر است . تعرق تا حد زیادی میزان انتقال رو به بالای کلسیم را کنترل مینماید. هر شرایطی که میزان تعرق را کاهش دهد، جذب کلسیم را نیز محدودتر خواهد نمود. از آنجا که در میوه تعرق کمتری انجام میشود، جریان شیره خام به علت مقدار کلسیم ناچیز، میوه را دچار کاهش کلسیم میکند و انتقال کند کلسیم به این اندام های کم تعرق دلیل اصلی کاهش تجمع کلسیم در میوه تلقی میشود. کافی بودن کلسیم در خاک نیز میتواند کمبود این مقدار را در میوه ایجاد کند، زیرا حرکت کلسیم بسیار آهسته است و انتقال آن در آوند آبکش به کندی انجام میشود. بنابراین انتقال کلسیم از برگ به میوه با تعرق کنترل میشود و در شرایط خشک و نیمه خشک ایران که عمدتا با دمای بالا نیز همراه است این انتقال نیز به شدت کاهش مییابد. تحقیقات نشان داده که با درشت تر شدن میوه به دلیل اثر رقت، کاهش کلسیم در میوه مخصوصا در دمای بالا تشدید میشود.

عوامل موثر در جذب کلسیم

عواملی که در جذب کلسیم تاثیر دارند عبارتند از یون آمونیوم در اطراف ریشه که با جذب کلسیم رقابت میکند، یون منیزیم که با انتقال کلسیم رقابت میکند، رشد سریع شاخه ها که سبب انتقال کلسیم به نقاط رشد میشوند و رطوبت کافی در منطقه ریشه که انتقال کلسیم را در داخل آوندهای چوبی و به طرف میوه ها را تسهیل میکند. هرسهای شدید زمستانه سرعت رشد سرشاخه ها را افزایش داده و میوه هایی با اندازه درشت را به وجود میآوردکه خود عاملی برای کاهش مقدار کلسیم در میوه است و عواملی از جمله خشکی خاک ها و عدم وجود رطوبت کافی، تابستانهای گرم با درجه حرارت بالا و رطوبت پایین سبب میشود تعرق به حداقل مقدار کاهش یابد، در نتیجه جریان مواد و بخصوص کلسیم در آوندهای چوبی به حداقل میرسد.

کمبود کلسیم و علائم آن

با وجود اینکه بیشتر خاک ها از نظر کمبود کلسیم مشکلی ندارند و مقدار کلسیم در خاک ها زیاد است، ولی به دلیل اینکه کلسیم در داخل گیاه دارای تحرک کمی است، کمبود آن در بیشتر گیاهان مشاهده میشود. کمبود کلسیم به طور عمده در بافت های در حال توسعه و به ویژه در نواحی مریستمی ظاهر میشود، جایی که تقسیم سلولی در حال انجام است و سلولهای جدید در حال تولید هستند.

به طور کلی کمبود کلسیم موجب کاهش یا توقف رشد درختان، کاهش اندازه برگ ها، گرد و قلبی شدن برگ ها، تشدید زردی و ریزش برگها، افزایش پوسیدگی ریشه ها، کاهش عملکرد و کاهش نسبی اندازه میوه ها میشود. کمبود کلسیم در مرکبات معمولا با توسعه کم رنگ شدن کلروفیل در حاشیه برگها و بین رگبرگهای اصلی و همچنین ظهورلکههای نکروتیک کوچک در ناحیه کم رنگ شده در سطح برگ میشود که عموما باعث کاهش توان درخت، کاهش تولید، تنک شدن برگ ها و ضخیم شدن برگ های کوچک میشود. یکی از منابع کلسیم؛ نیترات کلسیم بنیفر می باشد که در جهت رفع کمبود این عنصر، به صورت محلول پاشی و یا آبیاری قابل استفاده می باشد.

به طور طبیعی کمبود کلسیم در درختان میوه بیشتر در خاک های با pH اسیدی، خاک های با مانداب سطحی، خاکهای با مصرف زیاد برخی کودهای شیمیایی، خاک های با منیزیم و پتاسیم زیاد( به طور معمول برگ های دارای کمبود کلسیم، مقدار بیشتری پتاسیم و منیزیم دارند) همچنین در شرایط تنش گرمایی و شوری …. مشاهده میشود.

کمبود کلسیم و ناهنجاری های ناشی از آن، زمانی ایجاد میشود که تعرق پایین و جریان شیره خام نتواند کلسیم کافی برای توسعه بافت های در حال توسعه فراهم نماید. یکی از ناهنجاری هایی فیزیولوژیکی ناشی از کمبود کلسیم و منیزیم همراه با فسفر و پتاسیم بالا، لکههای کوچک زرد روی پوست نزدیک انتهای خامه ( Stylar End ) میوه است که گاهی اوقات این لکه ها به صورت قهوه ای ظاهر میشوند و یا اینکه پوسیده میشوند. ناهنجاری ها و بیماریهای فیزیولوژیکی زیادی مانند لکه تلخی، آردی شدن، پوسیدگی داخلی و آبگزشدن و غیره با کمبود کلسیم در درختان میوه به خصوص سیب همراه است. مهم ترین ناهنجاری های مرتبط با کمبود کلسیم به صورت عارضه لکه تلخی و پوسیدگی گلگاه (BER) می باشد.

به طور کلی کلسیم از موثرترین مواد معدنی در ارتقای کیفیت و افزایش طول عمر انبارداری محصولات زراعی و باغی است و نیاز به کلسیم را هیچ یک از عناصر دیگر تامین نمیکند. کلسیم اثر مهمی در به تاخیر انداختن رسیدن میوه دارد و میوه هایی که محتوی کلسیم بیشتری هستند در حمل و نقل و ماندگاری بهتر از سایر میوه ها عمل میکنند. حضور کلسیم به مقدار کافی در استحکام بافت میوه و کاهش ناهنجاری های فیزیولوژیکی نقش بسیار موثری دارد و از میان عناصر غذایی ضروری، کلسیم نقش موثری در کیفیت و افزایش ماندگاری میوه ایفا میکند و سطوح پایین کلسیم در میوه ها با کاهش عمر پس از برداشت و اختلالات فیزیولوژیکی آنها مرتبط میباشد و با افزایش کلسیم در سیب میزان فسادپذیری آن تاحد زیادی کاهش می یابد. همچنین یون کلسیم به عنوان پیام آور ثانویه در بهبود رنگ در میوه عمل میکند، به طوری که کاربرد کلسیم سبب افزایش آنتوسیانین درپوست میوه سیب میشود. تحت شرایط مدیریت تغذیه مناسب شامل فراهمی بهینه کلسیم، تحمل محصولات زراعی و باغی به تنش های محیطی مانند گرما،سرما و یخبندان، تنش مانداب، کاهش تهویه و پوسیدگی ریشه بیشتر از محصولات دارای کمبود کلسیم و یا با کلسیم کم است.

کلسیم یکی از عناصر مهم در گیاهان است که برخی از علائم کمبود را ذکر می کنیم:

ایجاد پوسیدگی گلگاه در انتهای میوه ی گوجه فرنگی
ایجاد سوختگی در انتهای کاهو
لکه های به رنگ زنگ در داخل سیب زمینی
عارضه لکه پوست استخوانی در پسته
لکه تلخی سیب
لکه چوب پنبه ای

از ویژگی های کلی نیترات کلسیم بنیفر

رفع کمبود کلسیم
افزایش سایز میوه ها
قابلیت جذب بالا
افزایش مقاومت گیاه نسبت به انواع مختلف بیماری ها و آفات
افزایش تحمل و سازگاری گیاه در مقابل تنش های گرمایی
باعث افزایش استحکام و مقاومت دیواره سلولی در گیاهان و درختان که این به نوبه خود موجب افزایش جذب مواد غذایی
افزایش ماندگاری محصول پس از برداشت و باعث صرفه جویی در هزینه ها و کسب درآمد بیشتر
افزایش جذب کاتیون های پتاسیم،کلسیم و منیزیم
افزایش عملکرد وکيفيت محصول
فراهم کردن شرایط مطلوب برای گیاهان پرمحصول در اطراف ریشه
میتواند به خوبی ریشه را تغذیه کند و به سرعت از دسترس ریشه گیاه یا درخت خارج نشود و نیترات موجود در این منبع کود منبع با ارزش جهت تامین ازت گیاه در تمامی مراحل رشد گیاهان و درختان است.

زمان مصرف

به هنگام مشاهده آثار کمبود کلسیم در گیاهان
تا رفع کامل کمبود عناصر فوق طی 2 تا 3 نوبت مصرف شود.

میزان و شیوه مصرف

برای غلات (گندم، جو، ذرت)، حبوبات، سبزیجات و صیفیجات (خیار، گوجه وغیره) برای محلولپاشی 2 تا 3 کیلوگرم در هکتار و برای سیستم های آبیاری 10 تا 20 کیلوگرم در هر هکتار مورد استفاده قرار گیرد.
برای مرکبات (پرتقال، لیمو، نارنگی و غیره)، درختان میوه، برای محلولپاشی 3 تا 4 کیلوگرم در هر هکتار و برای سیستم های آبیاری 10 تا 20 کیلوگرم در هر هکتار مورد استفاده قرار گیرد.

توجه

موارد و مقادیر توصیه شده کلی هستند، برای آگاهی از مصرف دقیق تر این کود، نیاز به انجام آزمایش های آب و خاک هست و پس از آن با کسب نظر کارشناسان کشاورزی به استفاده از این کود مبادرت نمایید.
هنگام مصرف این کود، از اختلاط با کودهای دیگر اجتناب شود. اگر نیاز به مخلوط کردن این کود با کودهای دیگر داشتید باید با کارشناسان کشاورزی مشورت کنید.
کود نیترات کلسیم را در جای خشک و دارای دمای مناسب نگهداری کنید.
در محلول پاشی برای گیاهان هسته دار احتیاط کنید.