آنچه در این مطلب می خوانید
مصرف کود به روش محلولپاشی
تغذیه برگی (محلول پاشی) به عنوان یک تامین کننده تکمیلی عناصر کم مصرف و پر مصرف، هورمون های گیاهی، محرکهای رشد و سایر عناصر مفید استفاده شده است. با توجه به افزایش قیمت کودهای شیمیایی، ضرورت اقتصادی بودن تولید محصولات کشاورزی، جلوگیری از آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی و تخریب ساختمان خاک در اثر مصرف بی رویه کودهای شیمیایی ، به روش محلول پاشی توجه بیشتری میشود.
از جمله روش هایی هستند که بایستی به آن توجه نمود تغذیه برگی به روش محلول پاشی است.
پاسخ گیاه به کوددهی به روش محلول پاشی به عواملی از قبیل گونه گیاه، شکل کود، غلظت کود، دفعات استفاده و مرحله رشد گیاه بستگی دارد. روش محلول پاشی نسبت به روش کود آبیاری، کود کمتری مصرف می شود و از نظر زیست محیطی دوستدار محیط زیست خواهد بود.
در روش محلول پاشی عناصر غذایی به سرعت در اختیار گیاه قرار می گیرد و استفاده از این روش نسبت به اضافه‌کردن کود به خاک، فواید بیشتری دارد، زیرا هم تولید محصول را بیشتر می‌کند و هم کیفیت آن را بالاتر می‌برد. راندمان جذب مواد مغذی از طریق کودهای برگی ۸ تا ۹ برابر بیشتر از حالتی است که کودها به خاک افزوده می‌شوند. بنابراین زمانی که علائم کمبود مواد مغذی در گیاه مشاهده شد، کودهای برگی به‌عنوان روشی سریع و موقت، قادرند کمبودهای گیاه را جبران کنند.
در برخی مواقع اندام های گیاه مثل میوه به مواد غذایی بیشتری احتیاج دارد یا محیط ریشه توانایی جذب عناصر غذایی را ندارد و گیاه در این شرایط با کمبود عناصر غذایی روبرو می شود که می توان این کمبود را با محلول پاشی رفع نمود. بنابراین در مواقعی که با پدیده آنتاگونیسم در محیط ریشه روبرو هستیم یا استفاده از کود شیمیایی از طریق آب آبیاری سبب تخریب ساختمان خاک و از بین رفتن موجودات زنده داخل خاک می شود می توان از روش تغذیه برگی استفاده نمود.
در مواردی که شرایط خاک برای جذب عناصر مناسب نیست pH ( بیش از حد بالا یا پایین، تنش دمایی، رطوبت بیش از حد زیاد یا کم و تهویهی هوای نامناسب، عدم تعادل در مواد مغذی خاک، بیماری های ریشه و وجود آفت) محلول پاشی روشی نسبتاً آسان بوده که مواد مغذی گیاه را سریعا فراهم می کند و بازدهی خوبی دارد. محلول پاشی برگی باعث افزایش محصول مطلوب و هم چنین افزایش مقاومت نسبت به بیماری ها و آفات گیاه می شود که نتیجه ی آن قوی تر شدن گیاه است. همچنین محلول پاشی سبب کاهش میزان مصرف کود میشود.
مزایای تغذیه برگی
– در خاک های آهکی به دلیل بالا بودن مقدار pH، آهک بالا و مصرف بیش از اندازه کودهای فسفره جذب عناصر ریز مغذی با مشکل روبرو می شود در این شرایط تامین نیاز غذایی گیاه به روش محلول پاشی موثرترین روش می باشد.
– در خاک های خشک و نیمه خشک به دلیل کاهش رطوبت در قسمت بالایی خاک، حجم ریشه در این قسمت کاهش یافته و میزان دسترسی به عناصر غذایی کمتر خواهد شد، در این شرایط استفاده از محلول پاشی بسیار موثر خواهد بود. عمل محلول پاشی در این شرایط بیشتر در فصل بهار، زمانی که گیاه نیاز فوری به عنصر خاصی داشته به دلیل فعالیت پایین ریشه ها انجام می شود.
– در هنگامی که درختان در فاز زایشی هستند به دلیل رقابت برای جذب کربوهیدرات ها بین اندام زایشی و ریشه، فعالیت ریشه کمتر می شود بنابراین در این شرایط نیز جذب کمتر خواهد شد و محلول پاشی نتیجه مثبتیی را خواهد داشت.
– در برخی مواقع استفاده از روند تغذیه به روش محلول پاشی به خصوص در مواقعی که مراحل پایانی رشد سبب افزایش کیفیت و غنی سازی محصول از لحاظ ارزش غذایی می شود.
نکات مهم در هنگام محلولپاشی
بهترین زمان برای تغذیه برگی، اوایل صبح یا نزدیک به غروب خورشید است زیرا در این هنگام روزنه هاي برگ باز هستند و بیشترین میزان بازشدگی در روزنه ها رخ می دهد. زمانی که دمای محیط بیشتر از ۲۷ درجه سانتیگراد است توصیه میشود که از کودهای برگی استفاده نشود.
هنگامی که رطوبت نسبی هوا مناسب باشد و برگ ها در مرحله آماس (تورژسانس) کامل باشند، سلول هاي برگ از آب غنی هستند.
تشکیل شبنم بعد از تغذیه برگی برای افزایش مدت زمان ورود مواد غذایی به درون برگ ها به علت حلالیت مجدد مواد غذایی موجود در شبنم روي برگ ها، اهمیت بسیار زیادی دارد.
استفاده از روش محلول پاشی برای کودهایی که کاملا محلول در آب بوده و دارای مولکول های ریزی هستند بسیار مفید می باشد. هر چقدر قطرات محلول اسپری‌شده ریزتر باشند، سطح بیشتری را فرا می‌گیرند و راندمان کود افزایش می‌یابد.
برای محلول پاشی ابتدا کود مورد نظر با غلظت مربوطه، در قطعه کوچکی(تعدادی درخت) تست شود و در صورت عدم ظهور علائم برگ سوزی پس از ۳ روز در گیاه، در تمام سطح مزرعه برگ پاشی انجام پذیرد.
هنگام محلول پاشی سرعت وزش باد باید حداقل باشد زیرا وزش باد باعث هدر رفتگی کود میشود همچنین درهنگام احتمال وقوع بارندگی، از انجام عملیات کود پاشی، خودداری گردد.
محلول پاشی باید در زمانی صورت پذیرد که گیاه تشنه نباشد به عبارتی محلول پاشی باید چند روز پس از آبیاری صورت پذیرد. آبیاري باغ بلافاصله بعد از محلول پاشی ضروري است.
از استفاده از کود شیمیایی با غلظت بیشتر یا کمتر از میزان توصیه شده اجتناب گردد.
یکی از نکاتی که باید درموقع محلول پاشی رعایت شود، استفاده از آب غیر شور به هنگام محلول پاشی است.
راندمان کود به روش محلول پاشی تا حد زیادی به میزان حجم مواد اسپری‌شده بستگی دارد. میزان حجم اسپری باید در حدی باشد که به اندازه کافی سطح سبزینه گیاه را بپوشاند.
استفاده از عوامل فعال سطحی مویان (سورفکتانت) در ایجاد پوشش یکنواخت مواد مغذی روی سطح برگ‌ها مؤثر هستند این عوامل به‌کمک کاهش نیروی کشش سطحی قطرات محلول، قادرند که میزان نگهداشت محلول اسپری‌شده را روی برگ افزایش دهند و قطرات آب حالت پخشیدگی به خود گرفته و سطح تماس برگ با ذرات کودی افزایش یافته و میزان جذب برگی افزایش می یابد و در نهایت باعث بهبود جذب برگی می شوند.
