آفات و بیماری های پنبه

 آفات و بیماری های مهم پنبه

پنبه با نام علمی Gossipium hirsatum از گیاهان صنعتی بوده که از الیاف و دانه آن استفاده می شود. همچون بقیه محصولات زراعی این محصول نیز دارای آفات و بیماری های مهمی می باشد که در این مقاله به آن اشاره می شود. برای تعیین بهترین زمان مبارزه باید با کارشناسان در هر منطقه مشورت شود.

کرم خاردار پنبه

 Earias insulana

کرم خاردار پنبه از مهمترین آفات پنبه می باشد. لارو آفت قبل از تشکیل قوزه از جوانه های انتهایی تغذیه کرده و موجب پژمردگی و در نهایت خشکیدگی قوزه می گردد. خشک شدن سرشاخه ها موجب ایجاد جوانه های جانبی و تولید شاخه های جانبی می شود که در این حالت بوته حالت پهن تری به خود می گیرد. در اثر طغیان و افزایش آفات،گل و غوزه های جوان پنبه ریزش پیدا می کند. حمله آفت به غوزه های رسیده ، اگرچه باعث ریزش غوزه پنبه نمی شود ولی  باعث باز نشدن یا باز شدن ناقص در غوزه ها می گردد.

این آفت به پنبه دانه نیز حمله کرده و علاوه برکاهش عملکرد سبب قطع الیاف پنبه نیز می شود. همچنین فضولات لارو روی الیاف محیط مساعدی برای رشد قارچ دوده ای ایجاد می کند.

جمع آوری بقایا، شخم عمیق اواخر پاییز و اوایل زمستان، کاشت زودهنگام از روش های مبارزه مکانیکی با آفت کرم خاردار پنبه می باشد.

برای مبارزه می توان از سموم پروتئوس، آبامکتین بنزوات و فیپرونیل طبق نظر کارشناس استفاده نمود.

کرم غوزه پنبه

Heliothis obsoleta

لارو این آفت از پارانشیم برگ تغذیه کرده سپس به غنچه، برگ، گل و غوزه حمله می کند. تغذیه آفات از غوزه ها پنبه ، موجب کوتاه شدن الیاف پنبه و در نتیجه کاهش کمی و کیفی الیاف می شودو ارزش اقتصادی خود را از دست می دهند. هر لارو بین 15 تا 20 غوزه را مورد حمله قرار می دهد. زیان آفت در پنبه کاری ها در نسل دوم و سوم شدید می باشد. حداکثر خسارت از اواسط تیرماه تا اواسط مهر ماه و مصادف با حداکثر ظهور غنچه، گل و غوزه در مزارع پنبه ایجاد می شود.

برای تعیین بهترین زمان مبارزه استفاده از روش های پیش آگاهی و تله های جنسی، فرمونی، نوری و مشاهده چشمی ضروری است. برای آغاز مبارزه شیمیایی وجود یک عدد لارو در ده بوته و سپس تا اواسط مرداد ماه آلودگی یک درصد اعضا میوه دهنده ضروری می باشد. سموم مورد استفاده شامل کوراکرون، آوانت، سومی پلئو، پروتئوس و لوفنورون طبق نظر کارشناس می باشد.

علاوه بر مبارزه شیمیایی می توان از روش های زراعی مانند شخم عمیق ، جمع آوری بقایا، استفاده از هورمون و برگ ریز در زمان مناسب  استفاده نمود.

عسلک پنبه

Bemisia tabasi

این آفت از انواع مگس های سفید بوده و با تغذیه و مکیدن شیره نباتی سبب ضعف بوته های پنبه می شود. همچنین ترشحات آفت باعث چسبناک و بی کیفیت شدن الیاف پنبه می شود. حشرات کامل و پوره ، خرطوم خود را در بافت های پشت برگ فرو میبرند و شیره گیاه را می مکد. در خسارت شدید جوانه ها و غوزه ها به تدریج زرد و خشک می شوند. یکی دیگر از علایم ایجاد لکه های ارغوانی رنگ بر روی برگ ها می باشد. این حشره همچنین ناقل بیماری های ویروسی نیز می باشد. مجاورت مزرعه پنبه با مزرعه صیفی جات و آفتابگردان موجب افزایش بیماری می شود.برای مبارزه شیمیایی باید از ترکیب سموم بالغ کش و پوره کش استفاده کرد. زمان مبارزه طبق گزارش پیش آگاهی و معمولا اوایل مرداد با استفاده از سموم ناتورالیس، آپلود و یا آدمیرال طبق نظر کارشناس می باشد.

کرم برگخوار پنبه

Spodoptera littoralis

کرم برگخوار پنبه از آفات با دامنه میزبانی وسیع بوده که علاوه بر پنبه به بسیاری محصولات زراعی خسارت وارد می کند. لارو های سنین اول از پارانشیم برگ تغذیه کرده و بر اثر تغذیه برگ ها مشبک می شوند. با افزایش سنین لاروی و جمعیت آفت، لاروها از تمام برگ به جز رگبرگ تغذیه کرده و سپس به بقیه اندام های سبز گیاه حمله می کنند. برای مبارزه در صورت نیاز می توان از سموم آوانت و دلتامترین استفاده کرد.

بیماری های مهم پنبه

پژمردگی ورتیسیلیومی

Verticilium dahliae 

albo-atrum

علایم بیماری شامل زردی، پژمردگی و خشکی برگ ها در قسمت پهنک به شکل V می باشد . اگر ساقه های بیمار قطع شود ، محل آوند ها به رنگ قهوه ای مشاهده می شود . بعد تخریب کامل آوندها ، عامل بیماری زا از آوندها خارج می شود و قسمت های دیگر گیاه را بیمار می کند. علایم یک تا یک و نیم ماه بعد از کشت ظهور می کند. در فرم دیگری از بیماری، دمبرگ خم شده و درحالی که هنوز برگ سبز است با هر لرزشی برگ ها می ریزد. در پیشرفت بیماری برگ ها ریخته و پس از مدتی برگ های ریز مجدد رشد می کنند. برای مبارزه استفاده از ارقام مقاوم و کنترل اصول بهداشت ضروری است.

بوته میری

Fusarium oxysporum

عامل بیماری زا موجب پژمردگی بوته پنبه می شود. برای کنترل بیماری استفاده از ارقام مقاوم و متحمل، تناوب با گیاهان غیر میزبان، حذف بقایا و آفتاب دهی استفاده کرد. همچنین کاهش مصرف کوده ای ازته نیز می تواند به کاهش خسارت کمک کند. کود های کلسیمی نیز به افزایش مقاومت پنبه به این بیماری کمک می کند. موثر ترین راه درمان بیماری استفاده از گاوآهن برگرداندار و شخم عمیق می باشد.

علف های هرز مهم پنبه

از مهم ترین علف های هرز مزارع پنبه می توان به تاج خروس وحشی، خرفه، پیچک صحرایی، ارزن وحشی و سلمک اشاره کرد. برای مبارزه با علف های هرز در این محصول می توان از علف کش باریک برگ کش مانند پنترا، گالانت سوپر، نابواس، علف کش های ترفلان، سونالان و دیوران قبل از کاشت و علف کش های گزاگارد، انوک و کلوی به صورت پس رویشی طبق نظر کارشناس استفاده کرد.